Bulut bilişim, sahip olduğumuz tüm verilerimizin sanal bir sunucuda yani bulutta depolanması anlamına gelmektedir. İnternete bağlı olduğunuz herhangi bir ortamda kullanmakta olduğunuz cihazlarınız aracılığıyla bu bilgilere, verilere yada programlara kolayca ulaşabilceğiniz hizmetlerin bütününe Bulut Bilişim veya Bulut Teknolojisi denir. Yani harddisklerinizde depoladığınız verilerin internet ortamında sanal sunucularda saklanması işlemidir. Uzmanlar tarafından internetin geleceğinin bulut bilişimden geçtiği öngörülmektedir. Buna göre gelecekte, bilgisayar harddisklerin yerine çevrimiçi bulutların kullanılacağı ön görülür.
Bulut Bilişimin Avantajları;
Düşük Donanım Maliyeti
Gelişmiş Performans
Düşük Yazılım Maliyeti
Anında Güncelleme
Sınırsız Depolama Kapasitesi
Artırılmış Veri Güvenliği
İşletim Sistemleri Arasında Geliştirilmiş Uyum
Artırılmış Dosya Formatı Uyumu
Grup Çalışması
Gizlilik ve Güvenlik
Dezavantajları
Sabit İnternet Bağlantısı Gerektirmesi
Düşük Hızlarda Düzgün Çalışmaması
Uygulamanın Yavaş Çalışması
Güvenlik Açıkları
Sistem Güncellemeleri
Deneyimsiz bulut operatörü
Kullandığınız Programın Özellikleri
Bulut depolama hizmetlerine en iyi örnekler:
- Dropbox (http://dropbox.com)
- Google Drive (http://drive.google.com)
- Ubuntu One (https://one.ubuntu.com)
- iCloud (https://cloud.google.com)
- Yandex.Disk (http://disk.yandex.com)
Bulut bilişimin çeşitli modelleri, tipleri ve yapıları bulunmaktadır. Bu bilişimin 4 ayrı tipi vardır. Bunları kısaca açıklarsak:
Public Cloud (Genel Bulut): Kendi sistemimizi genel yapıyı tamamen buluttan faydalanarak kuruyoruz. Yani bu demektir ki sistemimizi üçüncü şirket üzerinde kiralayacağımız kaynaklar üzerinde kuruyoruz. Elektronik postalarımızı buna örnek olarak verebiliriz. Public Cloud basit tabiriyle ne kadar kullanıyorsanız o kadar ödeme yapıyorsunuz. Bunu genellikle küçük ve orta ölçekli şirketler daha çok kullanıyor.
Private Cloud (Özel Bulut): Private Cloud daha büyük şirketler ve bilgileri daha önemli olan şirketlerin tercih ettiği bir bulut tipidir. Private Cloud kişisel kurduğumuz yapı olduğu için tüm bilgiler bizim elimizin altındadır.
Hybrit Cloud (Melez Bulut): Private Cloud ve Public Cloud'un birleşmesinden ortaya çıkan yapılardır. Güvenlik ve gizliliğin daha önemli olduğu ve tedbirin yüksek tutulması gereken yerlerde Private Cloud kullanılır. Fakat güvenlik tedbirinin daha düşük düzeyde tutulabileceği alanlarda Public Cloud kullanmak daha mantıklıdır.
Cummunity Cloud (Topluluk Bulut): Çok fazla kullanılan bir bulut teknoloji tipi değildir. Bulut üzerinde aldığımız bir hizmeti eğer bir kaç şirket ile ortak kullanıyorsak buna Cummunity Cloud denir.
BULUT SERVİS MODELLERİ
SaaS (Software as a Service):
Web tabanlı yazılımların tek bir hosting merkezinde barındırılıp, internernet aracılığıyla kullanıcıların hizmetine sunulduğu bir yazılım dağıtım modelidir. Saas modelinin sağladığı en önemli avantajlar operasyonel donanım ve lisans maaliyetlerini en aza indirgemesidir.
Servis olarak yazılım hizmeti; kullanıcıların ihtiyaç duyduğu ERP, CRM finans ve muhasebe yazılımları gibi programları bulut üzerinden sağlar. Farklı lokasyonlarda faaliyet gösteren firmalar için SaaS ekstra yazılım maaliyeti oluşturmayarak ciddi ekonomik avantaj sağlar. SaaS için en uygun örnek Gmail'dir. Google'ın sunduğu bu hizmet ile email gönderebilir, dökümanları hızlı düzenleyebilir ve dosyalarınızı yedekleyebilirsiniz. Bunun içinde yazılım bilginiz olmasına gerek olmadan gerçekleştirebilirsiniz. SaaS'ın avantajları ; gelişmiş uygulamalara erişim hakkı elde etme, yalnızca kullandığın kadar ödeme, ücret istemci yazılımı kullanma, uygulama verilerine her yerden erişme gibi avantajları vardır. SaaS'ı kullanmamızın en önemli nedenleri diye bir soru sorulduğuna aslında verilecek birden fazla cevap vardır. Hızlı ve kolay geçiş, her zaman güncel ve yeni özelliklere hazır,esnek çözümler, düşük maaliyet, daha az sorumluluk daha çok iş, istediğiniz yerden çalışma özgürlüğü, yok denecek alt yapı maaliyeti gibi bir çok cevap verilebilir.
PaaS (Platform as a Service):
Tipik bir bilgisayar platformu dahilinde bilgisayarın mimarisini, işletim sistemini, programlama frameworklerini ve kullanıcı arayüzünü içerir.
Basit bir düz mantık ile cevap verirsek Platform As A Service yukarıda bahsettiğimiz platformların servis olarak sunulmasından başka bir şey değildir. PaaS size uygulama dizaynı, uygulama geliştirme, hosting, test işlemleri için ihtiyacınız olan platformu sağlar. Tabi ki bu platformu cloud işlem vasıtası ile hızlı bir şekilde konfigure edebilir ve kendi ihtiyacınız doğrultusunda anında işlem yapacak hale getirebilirsiniz.
PaaS size altyapı üzerine kurulmuş hazır bir platform sunar. Örneğin Microsoft Azure buna bir örnektir veya yukarıda bahsettiğimiz gibi Google App Engine. IaaS ise daha temel bir seviye olarak sadece altyapıyı sunar yani altyapı üzerine çalışacak platformu kendiniz oluşturmak zorundasınız.
Daha basit bir anlatımla Plartform hizmeti, uygulama geliştiricilere donanım ve yazılım katmanları sunarak projelerini geliştirme imkanı sağlar. Bu hizmet sistem yönetimi, işletim sistemi,programlama dili ortamı, veritabanı vs. gibi platformlar sunar. Sistem yönetimi hizmet sağlayıcı tarafından gerçekleştirildiği için siz sadece uygulamaları ve verilerinizi yönetebilirsiniz. Örneğin PHP ile bir yazılım kodladınız. Kodladığınız yazılımın SQL ve web sunucu alt yapısı ile uğraşmak zorunda kalmazsınız. PaaS sadece yazılımınızın çalışması gereken platformları sağlar.
PaaS hizmetinin bize sunacağı faydaları aşağıdaki gibi listeleyebiliriz:
- Teknik anlamda altyapı ile uğraşmazsınız.
- Kendi platformunuzu oluşturmak için risk almazsınız.
- Altyapı maliyetine ücret ödemezsiniz ve platform hizmetini kullandığınız kadar ödersiniz.
- Dakikalar içerisinde elinizde hazır bir platform olur.
- Diğer web servisleri ile entegre çalışabilirsiniz
IaaS (Infrastructure as a Service):
Alt yapı hizmeti , bulut bilişimin en temel hizmetidir. IaaS ile sanal sunucu oluşturulup kullanıcılara bulut sunucu hizmeti sunulmaktadır. Bulut alt yapısı ile sanal sunucu kaynakları size özel olarak tahsis edilir. IaaS ile esnek alt yapıya sahip olursunuz. Örneğin tatil organize eden web sitelerinde tatil sezonların başlangıcına yakın sunucu kaynak ihtiyaç artar. Kullanılan kaynaklar, bulut bilişim'in esnek yapısından faydalanılarak istendiği zaman artırılıp azaltılabilir. Başka bir anlatışla uzaktaki sunucularda sizin adınıza sanal bir sistem oluşturuluyor ve siz bu sistem üzerinde istediğiniz manipülasyonu yapabiliyorsunuz. (Örneğin: bir işletim sistemi yükleme gibi ). Bu servis türüne Amazon ECS ve RackSpace Cloud ortamları örnek verilebilir.
SANALLAŞTIRMA
Sanallaştırma; işletim sistemleri, depolama aygıtları ya da ağ kaynaklarından herhangi birinin aslını kurmak yerine onları sanal olarak kurmaktır. Bilişim sektöründe, sanallaştırma bir kaynağın özellik ve fonksiyon olarak daha farklı biçimde kullanılmasıdır. Bu bir sunucunun birden fazla sunucu gibi işlemesi, birden fazla sunucunun tek bir sunucu gibi işlemesi ya da bir sunucunun değişik platformlardaki sunucu yeteneklerini barındırarak işlem yapması gibi üç farklı şekilde basitçe örneklendirebiliriz. Birden fazla sunucu ihtiyacı olan herhangi bir bilgi işlem merkezi sanallaştırma teknolojisinden tamamiyle faydalanabilir. Ek olarak, farklı işletim sistemlerinde çalışma zorunluluğu olanlar için de tek bir sunucu üzerinden işlemlerini gerçekleştirmek ayrı bir kilit noktadır.
Genel olarak çoğu zaman sanallaştırmanın güvenlik zafiyetine sebebiyet verebileceği gibi bir izlenim var. Aslında sanallaştırma sayesinde bilginin güvenliliği ve gizliliği parçalandığı için artar.
- Ağ sanallaştırması(Network virtualization); ağdaki uygun kaynakların, uygun bandwidth’lerin herbiri birbirinden bağımsız ve belli bir sunucuya ya da aygıta atanmış kanallara taksim edilerek bir araya getirilmesi metodudur. Sanallaştırmadaki mantık, tıpkı bölümlere ayrılmış sürücünüzün dosyaları daha kolay yönetmesindeki gibi, ağın yönetilebilir bölümlere ayrılarak gerçek karmaşıklığının gizlenmesidir.
- Yedekleme sanallaştırması(Storage virtualization); merkezi konsoldan yönetilen tek bir depolama aygıtıymış gibi görünen birçok ağ depolama aygıtının fiziksel yedekleme birleştirilmesidir.
- Sunucu sanallaştırması(Server virtualization); bireysel sunucuların, işletim sistemlerinin ve işlemcilerin numaralar ve kimlik bilgileri gibi sunucu verilerini, sunucunun kullanıcılarına karşı maskelemektir. Buradaki amaç; artan kaynakların paylaşımı, kullanımı ve kapasitenin sonradan arttırılacak şekilde korunmasını sağlarken kullanıcının, sunucudaki karmaşık ayrıntıları bilmesi ve sunucuyu yönetmesini önlemektir.
